Από το πετρέλαιο στο λίθιο
Ο εξηλεκτρισμός της αυτοκίνησης φέρνει άλλου είδους εξαρτήσεις...Με το πρόβλημα της διαρροής του πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού, ήρθαν στην επιφάνεια και πάλι τα προβλήματα από τη χρήση του μαύρου χρυσού, αλλά και το θέμα της επάρκειάς του. Οι μελέτες λένε ότι μετά το 2020 η ζήτηση θα είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή, και το γεγονός αυτό αναμένεται να εκτινάξει την τιμή του στα ύψη. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι ο πλανήτης θα ξεμείνει από ενέργεια, αφού θα επεκταθεί η χρήση των βιοκαυσίμων, του φυσικού αερίου και βέβαια των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Φυσικά, δεν αποκλείεται έως τότε να έχουν βρεθεί κι άλλα κοιτάσματα πετρελαίου ή να έχουν εξελιχθεί μέθοδοι για την περαιτέρω άντληση των σημερινών ανεκμετάλλευτων ποσοτήτων, όμως το γεγονός είναι ότι οδεύουμε προς μια κοινωνία που στο μέλλον θα είναι λιγότερο εξαρτημένη από τη συγκεκριμένη μορφή ενέργειας.
Πάρτε για παράδειγμα το αυτοκίνητο. Η αυτοκινητοβιομηχανία έχει να αντιμετωπίσει μια μεγάλη πρόκληση, καθώς σε δέκα χρόνια ο μέσος όρος του στόλου θα πρέπει να εκπέμπει λιγότερο από 95 γρ. CO2/χλμ. Αυτό, σύμφωνα με τους ανθρώπους της αυτοκινητοβιομηχανίας, σημαίνει μια μεγάλη ανατροπή στη μορφή του τετράτροχου, που θα έρθει μέσα από το σταδιακό εξηλεκτρισμό των αυτοκινήτων. Πώς, όμως, θα μπορέσει η ηλεκτροκίνηση (είτε με τη μορφή plug-in υβριδικών αυτοκινήτων, καθαρά ηλεκτρικών, ή οχημάτων με ενεργειακές κυψέλες) να βρει έδαφος στα αυτοκίνητα μαζικής παραγωγής, όταν το κόστος κάποιων συστημάτων, και κυρίως των μπαταριών, είναι τόσο υψηλό;
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι η μαζική παραγωγή ανάλογων οχημάτων θα ρίξει κατακόρυφα το κόστος. Και, αν η Toyota παίρνει τα εύσημα για την καθιέρωση των υβριδικών αυτοκινήτων στη συνείδηση του κοινού, οι Renault-Nissan κάνουν ίσως ακόμα μία τολμηρή κίνηση, δαπανώντας 4 δισ. ευρώ στην εξέλιξη και παραγωγή οκτώ αμιγώς ηλεκτρικών μοντέλων. Η παραγωγή 500.000 τέτοιων οχημάτων στα επόμενα χρόνια πολλοί πιστεύουν ότι θα οδηγήσει σε ραγδαία εξέλιξη των μπαταριών και ανάλογη πτώση των τιμών τους. Και δεν είναι μόνο οι μπαταρίες που διατηρούν υψηλό το κόστος ενός αμιγώς ή μερικώς ηλεκτρικού αυτοκινήτου, αλλά και άλλα υποσυστήματα, όπως οι εναλλάκτες, ακόμα και η καλωδίωση! Κάποιες εταιρείες ερευνών προσπαθούν να προβλέψουν την εξέλιξη στις τιμές των εξαρτημάτων των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Μία εξ αυτών προσδοκά μείωση της τάξης του 60%-65% για τις μπαταρίες μέχρι το 2020, που όμως δεν κρίνεται ικανοποιητική. Σε μια τέτοια περίπτωση, έπειτα από μία δεκαετία, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα παραμείνουν οχήματα για εξειδικευμένη χρήση, όπως σε εταιρικούς στόλους, κρατικές υπηρεσίες κτλ.
Κάποιοι είναι πιο απαισιόδοξοι για την εξέλιξη των τιμών στις μπαταρίες, καθώς σε αυτές (αλλά και σε άλλα εξαρτήματα του ηλεκτρικού αυτοκινήτου) χρησιμοποιούνται ορισμένα σπάνια στοιχεία, η τιμή των οποίων αναμένεται να ανέβει κατακόρυφα με την αύξηση της ζήτησης. Ένα από αυτά είναι το λίθιο, που κατά κύριο λόγο προέρχεται από κοιτάσματα στη Νότια Αμερική, με σημερινό κόστος περί τα 2 ευρώ το κιλό, ενώ κάποια άλλα στοιχεία εξορύσσονται στην Κίνα. Η Toyota φαίνεται να έχει πάρει τα μέτρα της για το μέλλον, καθώς έχει συνάψει πολυετή συμβόλαια για την προμήθεια των σχετικών υλικών με εταιρείες από τον Καναδά, την Αργεντινή και το Βιετνάμ. Η General Motors, που μπαίνει κι αυτή στο χώρο της ηλεκτροκίνησης με το πρωτοποριακό Chevrolet Volt και το Opel Ampera, είναι πιο ψύχραιμη, θεωρώντας ότι, ακόμα κι αν υπήρχε ζήτηση για 100 εκατομμύρια Volt, κάτι τέτοιο δε θα δημιουργούσε πρόβλημα ως προς την προμήθεια του λιθίου. Εντούτοις, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο κόσμος του αυτοκινήτου περνάει από μια μορφή εξάρτησης σε μια νέα. Και αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο, είναι πολύ νωρίς για να το ξέρουμε..._ Μ. Σ.